Χρυσόθεμις

Αρχαία και σύγχρονη ελληνική ποίηση

Ελένη Χωρεάνθη

  Χρυσόθεμις *

Στο Γιάννη Παπαδάτο

Είμαι η Χρυσόθεμις, κόρη του Αγαμέμνονα κι εγώ

κι ας ζω στο περιθώριο των μύθων,

πέντε γραμμές στο λεξικό των ονομάτων, τίποτ’ άλλο.

Αυτό είμαι. Μια ανάσα, μια στιγμή.

Μπορεί γι’ αυτό να μ’ αποστρέφονται οι αιώνες για δειλή

κι οι ποιητές δεν με προσέξανε και προσπεράσανε.

Αιώνες γύρω μου αλυχτούν στου κόσμου την αγρύπνια

ονόματα ηρώων και ηρωίδων κατορθώματα.

Εγώ ολομόναχη βουλιάζω με τις έγνοιες μου στο όνειδος,

παρατημένη στο βυθό της ύπαρξής μου.

Αιώνες την αλήθεια ψηλαφώ να βρω διέξοδο, ένα πέρασμα,

να βγω σ’ έναν εξώστη ν’ αναπνεύσω.

*

Η Ιφιγένεια με χαντάκωσε

μ’ εκείνη την εικονική θυσία στην Αυλίδα

κι έκλεψε την παράσταση ως το τέλος,

με πήρε το ποτάμι της αφάνειας

κι αποξεχάστηκα στην αποβάθρα της ελπίδας

ολομόναχη κι ανέραστη.

Ήρθαν τα φονικά μετά και μ’ έθαψε

το μένος της Ηλέκτρας.

Λένε ότι συνέργησε στα φονικά και ο Ορέστης.

Δεν είναι αλήθεια. Ο αδερφός μου δεν συνέπραξε

ποτέ στη στυγερή μητροκτονία,

όχι πως δείλιασε, μα λοξοδρόμησε

την τελευταία στιγμή προς τον εξώστη

της απόδρασης δίνοντας τόπο στην οργή

και χρόνο στη μητέρα να θρηνήσει.

Ανάλαβε η Ηλέκτρα να τελειώσει

τους λογαριασμούς της με το θρόνο.

Ίσως να είχε ερωτευτεί τον ωραίο Αίγισθο,

καθώς εικάζεται,

και βάλθηκε να εκδικηθεί –τάχα- τον άδικο χαμό

του Αγαμέμνονα. Δεν είναι αλήθεια.

Μάλλον, το πάθος της την έσπρωξε στο φονικό,

ο μυστικός της έρωτας για τον ωραίο Αίγισθο.

*

Εγώ ήμουνα πάντα πίσω απ’ τη σκηνή, στα παρασκήνια,

μ’ είχαν καθηλωμένη εκεί ν’ ανοιγοκλείνω την αυλαία

κι ήμουνα πάντα δίχως ρόλο, δίχως πρόσωπο θαρρείς,

μόνο ένα όνομα κοντολογίς σ’ ολόκληρη μυθολογία,

πέντε γραμμές κι αυτές λειψές στο λεξικό των ονομάτων,

λες και δεν είχα γεννηθεί ποτέ για να υπάρξω.

Κι όμως τη ζω την τραγωδία κάθε νύχτα απ’ την αρχή,

είναι η μοίρα των αθώων να υποφέρουν στην αφάνεια

κι άλλοι να δρέπουν τους ανθούς της ιστορίας.

*

Δεν έχει έλεος των αρχαίων ποιητών η συμπεριφορά απέναντί μου,

δεν μπήκανε ποτέ στα παρασκήνια, στο πίσω μέρος της σκηνής

ν’ ακούσουν οδυρμούς και οιμωγές,

δάκρυα να συλλέξουν και να δέσουν τις πληγές.

Δεν ρώτησαν τους υπηρέτες και τους αυλικούς

να μάθουν και στα παρασκήνια τι συμβαίνει,

δεν σκάλισαν στα κοιμητήρια των αιώνων τάφους,

δεν πήγαν στα υπόγεια της μνήμης για ν’ ακούσουν στεναγμούς,

να γράψουν δέκα στίχους και για τις ανέραστες παρθένες.

*

Μιλούν για παθιασμένους έρωτες, για ήρωες και για πολέμους,

για μάνες που θυσιάζουν τα παιδιά τους δίχως οίκτο

- για την πατρίδα, τάχα, για τα όσια και για τα ιερά -

ποια ιερά, ποια όσια και ποια πατρίδα; -

Παραμύθια!

Σ’ αυτό είχε δίκιο η Ηλέκτρα που σχεδίασε το φονικό.

Είχε κι η Κλυταιμνήστρα το δικό της μερτικό στην καταδίκη μου,

πότε ενδιαφέρθηκε για μένα η μητέρα μου;

Μόνο προφασιζόταν πως το έκανε το φονικό κι εκείνη,

για την άλλη την κόρη της, την αδερφή μου, λέω,

που θυσιάστηκε για την πατρίδα - δήθεν.

*

Εγώ την πήρα την απόφαση:

Στο καθαρτήριο της μνήμης των λαών αύριο θα μπω

και θα λουστώ να βγάλω από πάνω μου τη μούχλα των αιώνων.

Και θα ξεθάψω απ’ το χιλιόχρονο ερμάρι των προγόνων

τα χρυσοΰφαντα μεταξωτά φορέματα και τα χρυσαφικά μου

και θα ντυθώ πριγκίπισσα, θα μυρωθώ, θα χτενιστώ,

και με ολόχρυσα στολίδια τα χέρια και τα πόδια θα στολίσω

και στο λαιμό και στα μαλλιά πανάρχαια περιδέραια θα κρεμάσω,

κι όμορφη στον εξώστη μου θα βγω

κι ερωτευμένη με τον ήλιο

να χαιρετήσω την καινούρια μέρα

που ανατέλλει για τον κόσμο.

*

21 –1- 2006

*

*Από τη συλλογή ποιημάτων μου "Η σιωπή των αμνών"

Στο εξώφυλλο έργο του Αγρινιώτη σπουδαίου ζωγράφου Χρήστου Γαρουφαλή. Εκδόσεις:Σ. Ι. Ζαχαρόπουλου, Αθήνα 2012.

1. Το εξώφυλλο της συλλογής 2. 'Εργο του Museo Kostas Kapetanakis