Περί ποιήσεως

Ελένη Χωρεάνθη

Περί ποιήσεως*

Είναι γεγονός ότι υπάρχει πλούσια ποιητική «γυναικεία» παραγωγή, στο σύνολό της αξιοπρόσεκτη. Με τον ιδιαίτερο τρόπο που κάθε ποιήτρια αντιλαμβάνεται τον κόσμο που μας περιβάλλει με τα προβλήματα και τα ερεθίσματα που προκαλεί, αποτυπώνει μετουσιωμένους σε ποίηση τους στοχασμούς της.

Δεν ξέρω πόσο, και αν, ωφελεί ο απόλυτος σουρεαλισμός στη σύγχρονη ποίηση. Κυριαρχεί στο έργο πολλών, γυναικών κυρίως, ως ο πιο εύκολος τρόπος έκφρασης. Ο αναγνώστης, ωστόσο, δεν είναι υποχρεωμένος ούτε έχει την πολυτέλεια και τον χρόνο σήμερα ειδικά, που όλα τρέχουν και τρέχομε να προλάβουμε, δεν ξέρω τι, να ψάχνει ή να εικάζει τι μπορεί να θέλει να πει ένας αποσπασματικός λόγος με κατακερματισμένες φράσεις/ στίχους που πάνε δρασκελώντας από το ένα θέμα στο άλλο και κάθε στίχος παραπέμπει αλλού, αν παραπέμπει κάπου και δεν είναι σύνολο κενών περιεχομένου λέξεων.

Γενικότερα, η σύγχρονη ποίηση, όπου συναντάται, έχει βγει από τον εαυτό της, από τον ερμητισμό και τα προσωπικά εσώψυχα των δημιουργών, αφήνοντας στο περιθώριο ερωτικά και αισθηματικά παραληρήματα και ασχολείται με ουσιαστικά θέματα. Δεν είναι διόλου περίεργο που υπάρχει μεγάλη και ποιοτική ποιητική παραγωγή τα τελευταία χρόνια, σε καιρούς ηθικής και πολιτικής, κυρίως, παρακμής, μεγάλης οικονομικής κρίσης και πρωτοφανούς δοκιμασίας συνειδήσεων και αντοχής των αξιών. Όπως δεν είναι περίεργο που ανθεί η γυναικεία ποίηση. Όπως δεν είναι λόγος επαρκής ότι ακόμα και σήμερα, εκδίδονται ποιητικά βιβλία γιατί μπορεί καθένας να πληρώσει ένα ποσόν, προκειμένου να δει το όνειρό του πραγματικότητα, χωρίς οικονομικό όφελος. Ούτε για να προβληθεί το όνομά του.

Ο πραγματικός λόγος είναι η μοναχικότητα του ατόμου που κατά κάποιον τρόπο του έχει επιβληθεί από τις συνθήκες ζωής, η αγωνία που τρώει τα σωθικά, η ανάγκη για επικοινωνία, για καταγγελία, για δημοσιοποίηση σοβαρών προβληματισμών. Είναι η βαθύτερη ανάγκη του ατόμου να εκτεθεί στο κοινό, να ενώσει τη φωνή του, τα συναισθήματά του με των πολλών ενάντια στην αλλοτρίωση, ενάντια στην καταπάτηση των δικαιωμάτων, στην ηθική και την άλλη καθημερινή ρύπανση του περιβάλλοντος.

Όσο περνούν τα χρόνια, όλο και περισσότερες Ελληνίδες ποιήτριες κάνουν αισθητή την παρουσία τους στο χώρο της λογοτεχνίας γιατί τολμούν να «εκτεθούν», γιατί έχουν αρθρωμένο ποιητικό λόγο. Γιατί τολμούν να μιλήσουν, γιατί έχουν φωνή. Οι παλιότερες Ελληνίδες ποιήτριες μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού κι εκείνες δακτυλοδεικτούμενες ήταν, όπως και κάθε γυναίκα που τολμούσε να αναμετρηθεί με το ανδρικό κατεστημένο. Σήμερα, αν κρίνω από τις ποιητικές συλλογές που φτάνουν ως εδώ, τα ποσοστά είναι πολύ διαφορετικά τόσο σε αριθμό όσο και σε ποιότητα και δυναμική.

Οι Ελληνίδες δημιουργοί έχουν βγει από το καβούκι τους και πολεμάμε το όποιο κατεστημένο με όλα τα μέσα και με τον ποιητικό, ποιοτικό, ουσιαστικό λόγος τους, στο σύνολό τους.

*Ο πρόλογός μου από την παρουσίαση τριών σύγχρονων ποιητριών: Ελένης Γκίκα, Ευτυχίας Αλεξάνδρας Λουκίδου και Χρυσούλας Σπυρέλη στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Καλλιθέας

στις 24 Μαρτίου 2016.